Uçak Gövde Sigortası (Hull, War Risk)

Ticari havayolu, iş jeti, hava taksi ve genel havacılık filolarının uçuşta ve yerde maruz kalabileceği ani ve beklenmedik fiziksel hasarları Agreed Value (mutabakatlı değer) esasıyla güvence altına alan temel sigorta çözümüdür.

Uçak Gövde Sigortası Nedir?

Uçak Gövde Sigortası; ticari havayolu, genel havacılık, iş jeti ve hava taksi filolarının uçuşta ve yerde maruz kalabileceği ani ve beklenmedik fiziksel hasarları poliçe limitleri dahilinde güvence altına alan temel havacılık sigortasıdır.

Kapsanan Kısımlar ve Amaç

Kapsam, hava aracının gövdesi (airframe), motor(lar), aviyonik, iniş takımları, pervane/fan, kabin donanımı ve uçuşa elverişliliği için gerekli sabit ekipmanları içerir. İhtiyaca göre Savaş/Terör (War Risk), yedek parça ve gelir kaybı modülleri programa eklenebilir.

Amaç: Beklenmedik bir olay sonrası uçuş operasyonlarındaki aksaklıkların ve yüksek onarım maliyetlerinin şirket nakit akışına etkisini sınırlamak, leasing/finansman koşulları ile regülasyon beklentilerini karşılamaktır.

Kimler İçin Uygundur?

Hava aracı sahipleri ve operatörleri için hayati öneme sahiptir:

  • Ülke içi/dışı hatlarda uçan ticari havayolu işletmeleri.
  • Hava taksi, charter ve iş jeti operatörleri (Part-135/AMC benzeri).
  • Genel havacılık ve eğitim/ATO okulları.
  • Kargo ve hava ambulans işletmeleri.
  • Tarım, yangınla mücadele ve keşif/foto uçuşu yapan işletmeler.
  • Yüksek riskli coğrafyalarda operasyon yapan filolar (War Risk Uzantısı ile).

Teminatın Ana Bileşenleri (Hull – All Risks)

1) Gövde (Hull) – All Risks Kapsamı
  • Uçuşta (In Flight): Kalkış, seyir ve iniş dâhil; kuş çarpması (Bird Strike), pistten çıkma, sert iniş, FOD (Yabancı Cisim Hasarı) ve fırtına gibi dış etkiler.
  • Taksi (Taxying) ve Yerde (Ground): Motor açıkken taksi kazaları, ground handling darbe ve çarpışmaları, hangar/apron yangın, hırsızlık, sel gibi riskler.
  • Agreed Value: Tam ziya (Total Loss) durumunda, poliçede önceden mutabakata varılmış bedel üzerinden ödeme yapılır.
2) Yedek Parça, Motor ve Ekipman
  • Uçuşa elverişlilik için zorunlu APU, aviyonik, iniş takımı, thrust reverser gibi sabit komponentler.
  • Hangarda depolanan yedek motor/parça ve rotables (tamir edilebilir parçalar) için ayrı alt limit tanımlanması.
3) Savaş/Terör ve SRCC (Opsiyonel Modül)
  • War, Hi-Jacking (Hava Korsanlığı), Terrorism ve SRCC (Strike, Riots, Civil Commotion) gibi siyasi ve şiddet risklerine karşı özel limitli kapsam.
  • Not: Gövde sigortası (Hull), yolcu ve üçüncü şahıs sorumluluk (Liability) taleplerini kapsamaz. Her ikisi genellikle birlikte alınır.

Leasing, Finansman Uyumları ve İstisnalar

Finansman ve Regülasyon Uyumları
  • Banka/Leasing Rehin Kayıtları: Finansör menfaati (Lender’s Loss Payee) ve Teminat İhlali (Breach of Warranty) klozları ile koruma sağlanır.
  • MRO/CAMO Uyumu: Onarımın Part-145 onaylı istasyonlarda yapılması ve zorunlu AD/önerilen SB'lere uyum beklenir.
  • Operasyon Yetkileri: AOC/ATO geçerliliği ve Uçuşa Elverişlilik belgelerinin güncel olması.
Hariç Kalan Haller (Örnek)
  • Kasıt, ağır ihmal, lisans/ratings olmadan uçuş, alkol/uyuşturucu etkisi.
  • Bakım talimatlarına aykırılık, yetkisiz modifikasyon.
  • Kademeli aşınma–yıpranma, korozyon, normal ömür sonucu oluşan bozulmalar.
  • War, terör, SRCC (özel kloz eklenmemişse).

Limit, Muafiyet ve Prim Belirleme

Poliçe yapısı, filonun operasyonel karmaşıklığına ve risk profiline göre şekillenir:

Limit ve Muafiyet Yapısı
  • Agreed Value (Hull Limit): Uçağın piyasa değeri, motor/gövde saati ve leasing şartlarına göre belirlenir.
  • Deductible (Muafiyet): Ground/Taxi/Flight için farklı tutarlar belirlenir. Kuş çarpması, FOD veya cam/kompozit hasarları için özel muafiyetler uygulanabilir.
  • Coğrafi Kapsam: Operasyonel alan (ülke içi/uluslararası) ve gerekli overflight (üstünden uçuş) izinleri tanımlanır.
Prim (Fiyat) Belirleyici Faktörler
  • Filo Profili: Uçak tipleri (narrow/wide body, jet/turboprop), yaşı, uçuş saati ve döngü (FH/FC) durumu.
  • Operasyon Riski: P2P, kısa pist, dağlık alan uçuşları, gece/IFR yoğunluğu, eğitim uçuşlarının oranı.
  • Güvenlik Kayıtları: SMS olgunluğu, FOQA/ASAP programları, bakım istatistikleri ve son 3-5 yıllık hasar geçmişi.

Risk Yönetimi – En İyi Uygulamalar (SMS)

Riskleri yöneterek kaza sıklığını azaltmak ve primleri optimize etmek mümkündür:

Operasyonel Güvenlik
  • FOQA/FDM: Sert iniş ve exceedance (limit aşımı) takibi, trend analizi ile önleyici aksiyonlar.
  • FOD Programı: Pist süpürme ve apron housekeeping (yer düzeni) uygulamaları ile yabancı cisim riskini azaltma.
  • Hangar Güvenliği: GSE hareket alanlarının, wingtip-tail clearance (kanat ucu-kuyruk boşluğu) ve marshaller/wing-walker kullanımı.
Bakım ve Prosedür Disiplini
  • MRO Disiplini: MPD/AMP uyumu, çift imza, tork-tool kalibrasyon ve Engine Run-up protokolleri.
  • Just Culture (Adil Kültür): Gönüllü raporlama sistemleri (ASAP/SMS), kök neden analizi ve düzeltici faaliyet (CAPA).
  • Kaza Yönetimi: Acil durum kartları, iletişim zinciri, FDR/CVR koruma talimatları ve olay yeri güvenliği.

Hasar ve Tazmin Süreci – Adım Adım

  1. Acil Durum ve Delil Koruma
    Yakıt/elektrik kesme ve alan güvenliğini sağlayın. FDR/CVR (Kara Kutu) cihazlarını koruma altına alın.
  2. İlk İhbar ve Kayıt Toplama
    Hemen Tail/SN, uçuş no, konum, METAR/TAF bilgileri ile sigortacıya bildirim yapın. Foto/video, AML/MEL kayıtları ve pilot raporu delillerini toplayın.
  3. Ekspertiz ve Onarım Koordinasyonu
    Onarım metodu (AMM/SRM), parça tedariki ve TAT (Turn-Around Time) planı için MRO koordinasyonu sağlanır. Salvage (enkaz kaldırma) ve ferry flight masrafları değerlendirilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Hayır. Uçak Gövde Sigortası (Hull), yalnızca hava aracının fiziksel hasarını güvence altına alır. Yolcuların veya yerde bulunan üçüncü kişilerin uğrayabileceği bedeni/maddi zararlardan kaynaklanan yasal sorumluluklar için ayrı bir Sorumluluk (Liability) Poliçesi (CPL - Combined Single Limit) alınması gerekir. Bu iki poliçe genellikle birlikte düzenlenir.

Agreed Value, hava aracının tam ziya (Total Loss) olması durumunda sigorta şirketi ile sigortalı arasında önceden mutabık kalınan, sabit bir tazminat bedelinin ödeneceği esasıdır. Bu değer, uçağın piyasa değeri, motor saat/döngü durumu, bakım statüsü (Back-to-Birth kayıtlar) ve leasing/finansman gereklilikleri dikkate alınarak belirlenir.

Kasıt veya ağır ihmal halleri (örneğin, yetkisiz uçuş, alkol/uyuşturucu etkisi altında uçuş, geçerli lisans olmadan uçuş) açıkça hariç tutulur. Standart operasyonel prosedürlere (SOP) uyulduğu ve pilotun lisansının/ratings'lerinin geçerli olduğu durumlarda, operasyonel hatalar sonucu oluşan hasarlar poliçe şartlarına göre değerlendirilebilir.

Savaş ve terör riskleri standart gövde poliçesinin istisnalarıdır. Operasyon bölgesi (riskli hava sahaları), leasing sözleşmeleri ve finansman anlaşmaları bu klozun (War Risk/SRCC) eklenmesini genellikle şart koşar. Özellikle uluslararası ve yüksek riskli coğrafyalarda operasyon yapan filolar için kritik öneme sahiptir.

Filolarınızı Güvence Altına Alın!

Uçak Gövde, Sorumluluk ve War Risk uzantılarını içeren, filonuzun operasyonel profiline özel havacılık sigortası teklifimizi hemen alın.

WhatsApp'tan Sorun
Sayfa İçeriği