Güneş Enerjisi Santralleri (GES) Sigortası

Fotovoltaik santrallerin kurulum (inşaat–montaj) ve işletme dönemlerinde karşılaşabileceği yangın, dolu, fırtına, makine kırılması ve kâr kaybı gibi tüm riskleri tek programda güvence altına alan özel mühendislik çözümüdür.

GES Sigortası Nedir?

Güneş Enerjisi Santralleri (GES) Sigortası; kurulum (inşaat–montaj) ve işletme dönemlerinde fotovoltaik (PV) santrallerde meydana gelebilecek ani ve beklenmedik fiziksel hasarlar ile üçüncü şahıslara verilebilecek zararları ve seçime bağlı olarak gelir kaybını poliçe limitleri içinde güvence altına alan kapsamlı bir mühendislik sigortası programıdır.

Kapsamın Özeti

Poliçe; PV modülleri, invertörler, trafo, SCADA, konstrüksiyon, AG–OG–YG altyapısı gibi tüm ekipmanları içerir. Yangın, hırsızlık, dolu, fırtına, deprem gibi ana risklerin yanı sıra, iş durması (DSU/ALOP) ve işletme kâr kaybı (BI) modüllerini de entegre ederek yatırımın finansal sürekliliğini korur.

Kimler İçin Uygundur?

GES yatırımı yapan veya bu projeleri üstlenen tüm taraflar için gereklidir:

  • Proje Türleri: Lisanslı/lisanssız YEKA, Çatı/GES ve arazi tipi PV projeleri.
  • Çatı Üstü: Organize sanayi, endüstriyel tesis ve kurum binalarındaki çatı üstü GES kurulumları.
  • Taraflar: EPC/EPCM yüklenicileri, yatırımcı/işverenler, IPP’ler (Bağımsız Enerji Üreticileri).
  • Hibrit Sistemler: Tracker (1P/2P) ve sabit eğimli santraller ile GES + depolama + rüzgâr gibi hibrit yatırımlar.

Yaşam Döngüsüne Göre Kapsam

1) Kurulum Aşaması (Inşaat ve Montaj)

Tesisin inşaat ve devreye alma sürecindeki riskler:

  • İnşaat All Risk (CAR): Şantiye içi altyapı, temel, yol ve sivil işlerin hasarları.
  • Montaj All Risk (EAR): Modül, invertör, trafo montajı ve soğuk/sıcak test-devreye alma hasarları.
  • Üçüncü Şahıs Sorumluluk (TPL): Şantiye faaliyetlerinden kaynaklı bedeni/maddi zararlar.
  • DSU/ALOP (İş Durması/Kâr Kaybı): Fiziksel hasar nedeniyle ticari devreye alma gecikmesi.
2) İşletme Aşaması (Operational All Risks)

Tesisin enerji üretmeye başladıktan sonraki riskleri:

  • Tüm Makine-Ekipman: PV modülleri, invertörler, trafo, SCADA, panolar.
  • Doğal Afetler: Yangın, Yıldırım, İnfilak, dolu, fırtına, sel–su baskını, kar yükü, deprem.
  • Hırsızlık–Vandalizm: Kablo, modül ve trafo ekipmanı hırsızlığı (güvenlik şartlı).
  • İşletme Kâr Kaybı (BI): Fiziksel hasarı takiben, enerji üretimi kaybı (P50/P90 bazlı hesaplanır).
PV Özel Riskler – Kapsama Yaklaşım

Güneş enerjisi teknolojisine özgü ve hassas risklere yönelik değerlendirmeler:

  • Dolu ve Fırtına: Panel kırılması, cam laminasyon hasarı, rüzgârla konstrüksiyon devrilmesi.
  • Hot-Spot, PID, Mikro Çatlak: Genellikle içsel kusur sayılır. Ani dış etki ile tetiklenmişse veya özel klozlarla sınırlı teminat verilebilir.
  • Surge/EMI: Yıldırım ve ani gerilim darbeleri; SPD (Ani Aşırı Gerilim Koruyucular) seviyeleri sigorta değerlendirmesinde kritiktir.
  • Tracker Sistemleri: Rüzgâr tüneli çalışması, stow açısı ve rüzgâr alarm eşikleri poliçeye özel klozlarla dahil edilir.
Ek Teminat ve Modüller

Projenin özel risk profilini tamamlamak için eklenebilen kritik modüller:

  • Makine Kırılması: Trafo ve invertör gibi mekanik/elektrik ekipmanda ani iç arıza teminatı.
  • Deprem ve Sel (CAT) Genişletmesi: Bölgesel muafiyet ve alt limitlerle genişletilmiş teminat.
  • Hırsızlık Genişletmesi: Çevre güvenlik planı (çit–CCTV–aydınlatma) şartıyla tam kapsama.
  • Çevresel Sorumluluk: Yağ, yakıt veya kimyasal sızıntı temizlik masrafları (limitli).
  • Güneş Takip Otomasyonu: Aktüatör veya dişli arızaları için özel modül.

Hariç Kalan Haller (Örnek)

GES poliçelerinin temel mantığı gereği kapsam dışında kalan riskler:

  • İhmal ve Kasıt: Yönetmelik ve proje standardına aykırı kullanım veya ağır ihmal.
  • Garanti Konusu: Aşınma–yıpranma, seri imalat defekti ve üretici garantisi kapsamındaki hatalar.
  • İçsel Bozulma: Ani dış etkiden bağımsız PID, LID gibi içsel bozulmalar.
  • Performans Kaybı: Sırf verim/irradyasyon düşüklüğü, gölgelenme–kirlenme kaynaklı kayıplar.
  • Riskler: Savaş, iç karışıklık, nükleer riskler.
  • Tadilat: Yetkisiz tadilat ve uygun olmayan parça/aksesuar kullanımı.

Sigorta Bedeli, Limit ve Muafiyet Mimarisi

GES projelerinin özgün finansal yapısı nedeniyle bedel hesaplaması kritik öneme sahiptir:

Limit Yapısı
  • İşletme Dönemi Bedeli: Ekipmanların yenileme maliyeti (replacement/new-for-old) prensibine göre hesaplanır.
  • BI/ALOP Kâr Kaybı: P50/P90 üretim senaryosu ve satış fiyatı baz alınır. Bekleme süresi (ör. 7-30 gün) ve azami tazmin süresi (ör. 6–18 ay) tanımlanmalıdır.
  • Muafiyet: Dosya başı sabit/yüzdesel; dolu–fırtına–deprem–sel ve hırsızlıkta farklılaştırılmış yüksek muafiyetler uygulanabilir.
  • Kurulum Dönemi Bedeli: EPC sözleşme bedeli + nakliye–gümrük–montaj + vergiler + escalation (%10–%20).

Underwriting Bilgi Seti – Teklif İçin Gerekli Dokümanlar

Doğru risk analizi için gerekli teknik ve operasyonel bilgiler:

  • Temel Bilgiler: Proje lokasyonu, koordinatları, kurulu güç (MWp/MWac), DC/AC oranı, modül/invertör tipi.
  • Konstrüksiyon: Tracker (1P/2P) veya sabit eğim, stow stratejisi, rüzgâr tüneli raporu ve ankraj tipi.
  • Sözleşmeler: EPC ve O&M (İşletme ve Bakım) sözleşmeleri, garanti koşulları.
  • Elektriksel Koruma: SCADA–RTU–SPD–topraklama diyagramları, yıldırımdan korunma (LPS) raporu.
  • Çevre Güvenliği: Çit, CCTV, aydınlatma, devriye ve giriş–çıkış kontrol prosedürleri.
  • Yangın Güvenliği: İstasyon yerleşimi, yangın söndürme ekipmanı ve yangın yolları.

Risk Mühendisliği – En İyi Uygulamalar

Santralin kurulum ve işletmesinde riskleri minimize etmek için kritik uygulamalar:

Yapısal ve Çevresel Koruma
  • Rüzgâr ve Dolu Tasarımı: Tracker stow eşikleri ve rüzgâr tüneli sonuçlarına uygun tasarım.
  • Su Yönetimi: Drenaj hendekleri, menfez ve akış yolları ile sele karşı saha planı.
  • Vejetasyon Kontrolü: Şerit açma ve kuru ot kontrolü ile yangın önlemi.
Elektriksel ve Operasyonel Kalite
  • Elektriksel Koruma: SPD sınıfları (DC/AC), topraklama sürekliliği ve MC4 uyumu.
  • Termal ve EL-IV Kontrolleri: Devreye alma ve periyodik bakımlarda düzenli testler.
  • Kablo Güvenliği: Kemirgen koruması, yeraltı/ÜG kablo derinliği ve işaretleme.

Hasar ve Tazmin Süreci – Adım Adım

  1. Olay Güvenliği ve İhbar
    Enerjiyi kesme, alanı izole etme ve ikincil hasarı önleme. Poliçe numarası, olay özeti, foto/video, SCADA logları ve meteorolojik kayıtlarla derhal bildirim.
  2. Ekspertiz, Analiz ve Zarar Azaltma
    Hasar nedeni (dolu, rüzgâr, surge vb.), etki alanı ve onarım metodolojisi belirlenir. Geçici örtü, by-pass, yedek ekipman devreye alma gibi zarar azaltıcı önlemler alınır.
  3. BI/ALOP Hesaplaması
    Bekleme süresi, üretim kaybı hesabı (irradyasyon-PVsyst/P50) ve satış fiyatı verileri kullanılarak finansal kayıp hesaplanır.
  4. Onarım ve Tazmin Kapanışı
    Onarım sonrası EL/IV ile panel kabulü, izolasyon ve topraklama testleri yapılır. Ödeme ve rücu süreçleri yönetilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

PID (Potansiyel Kaynaklı Bozunma) ve Hot-Spot (Sıcak Nokta) gibi arızalar genellikle panelin içsel arızaları veya üretim hatası sayılır. Bu durumlar ani bir dış etki (örneğin fırtına, yıldırım) sonucu tetiklenmemişse, genellikle hariç kalır. Poliçeye eklenen özel klozlar ile sınırlı teminat verilmesi mümkündür. Üretim hataları için öncelikli olarak üretici garantisi geçerlidir.

Hayır, dolu hasarında değişim kararı, hasarın boyutu ve teknik test sonuçlarına göre verilir. Eksper raporu doğrultusunda, EL (Elektrolüminesans) ve IV (Akım/Gerilim) testleri yapılır. Bu testler sonucunda performansı düşen, kırık veya mikro çatlak tespit edilen string/modüller, hatta bazen seri veya parti bazlı değişim yapılır. Tamamen çalışan panellerin değişimi yapılmaz.

Bu iki kloz, sigorta dönemlerine göre ayrılır: ALOP/DSU, kurulum (inşaat/montaj) döneminde meydana gelen teminatlı bir fiziksel hasar nedeniyle tesisin ticari devreye alma takviminin gecikmesi sonucu oluşan kira/finansman/gelir kaybını kapsar. BI (İşletme Kâr Kaybı) ise, tesisin ticari işletme döneminde teminatlı bir hasar (yangın, fırtına vb.) nedeniyle enerji üretememesi sonucu ortaya çıkan üretim ve kâr kaybını kapsar.

Hırsızlık teminatının tam olarak sağlanabilmesi için sigorta şirketleri genellikle tesisin minimum güvenlik şartlarını arar. Bunlar; çevre güvenlik çiti, aktif çalışan CCTV (kamera sistemi), aydınlatma, düzenli devriye hizmeti, malzeme kodlama/seri kaydı tutulması ve kritik noktalarda mikro kamera kaydıdır. Yüksek riskli bölgelerde, kritik ekipmanların (invertör, trafo, yedek parça) güvenli depolarda/konteynerlerde tutulması şartı da aranabilir.

Temel ekipman hasarı aynı olsa da, Çatı GES poliçelerinde; çatı–yapısal bütünlük riskleri, su yalıtımı hasarları, komşu işletme riski ve duman/yangın yayılımı gibi çatıya özgü konulara yönelik ek hükümler ve klozlar gerekir. Arazi GES ise daha çok toprak kayması, sel yönetimi, hırsızlık ve Tracker sistemi gibi araziye özel risklere odaklanır.

Güneş Enerjisi Yatırımınızı Güvence Altına Alın

Arazi, çatı veya hibrit GES projeleriniz için kurulum ve işletme kâr kaybını da içeren en kapsamlı Güneş Enerjisi Santralleri (GES) Sigortası teklifini hemen alın.

WhatsApp'tan Sorun
Sayfa İçeriği