Kuraklığa Bağlı Verim Sigortası

Yağış yetersizliği, toprak nemi açığı ve uzun süreli sıcak hava dalgalarının tarla bitkilerinde sebep olduğu verim düşüşünü poliçe koşulları çerçevesinde güvence altına alan, tarla bitkilerine özel bir indeks ve/veya verim temelli (hybrid) sigorta çözümüdür.

Kuru Tarım Ürünlerinde Finansal Belirsizliğe Son

Kuraklığa Bağlı Verim Sigortası, meteorolojik kuraklık sinyalini (yağış, toprak nemi, NDVI) objektif göstergelerle izler. Kapsam, bu indekslerin veya parsel/ilçe bazlı verim ortalamalarındaki sapmayı dikkate alacak biçimde kurgulanır.

Amaç ve Kapsamın Özellikleri

Amaç: Özellikle kuru koşullarda yetiştirilen buğday, arpa gibi ürünlerde sezon sonu gelirinizdeki belirsizliği azaltmak ve işletmenizin nakit akışının sürdürülebilirliğini korumaktır. Kapsam, resmî meteoroloji ve uydu verilerine dayandırılır.

Kimler İçin Uygundur?

Temel tarla bitkilerini kuru şartlarda yetiştiren, iklim oynaklığına hassas tüm üreticiler:

  • Temel Bitkiler: Kuru şart buğday, arpa, yulaf, tritikale üreticileri.
  • Baklagiller: Mercimek, nohut, kısıtlı sulama imkânı olan ayçiçeği (kuru koşul).
  • Coğrafi Risk: Kurak–yarı kurak iklim kuşağındaki veya yüksek iklim oynaklığı yaşayan ovalardaki üreticiler.
  • Ölçek: Çok parselde üretim yaparak portföy dengelemesi yapmak isteyen kooperatif/işletmeler.

Teminat Yapısı – Nasıl Çalışır?

1) İndeks Bazlı Kuraklık Teminatı

Meteorolojik verilerin objektif ölçümüne dayalı otomatik ödeme sistemi:

  • Meteorolojik İndeksler: Mevsimsel yağış toplamı, SPI (Standart Yağış İndeksi), toprak nemi anomalisi, NDVI/vejetasyon anomalisi gibi objektif veriler kullanılır.
  • Fenolojik Pencereler: Ürünün kritik büyüme dönemleri (kardeşlenme, başaklanma, dolum) için ayrı ağırlıklar belirlenir.
  • Tetik Seviyesi: İndeks, poliçedeki eşik değerin altına düştüğünde kademeli tazmin devreye girer.
2) Verim Bazlı/Alan Endeksli Teminat (Hybrid Kurgu)

Bölgesel ve parsel verilerinin değerlendirilmesi:

  • İlçe/Alt Bölge Verimi: Resmî verim istatistikleri ile belirlenen bölge ortalaması tetik altına düşerse tazminat oluşur.
  • Parsel Bazlı Hibrit: İndeks sinyali ile birlikte parsel gözlemleri (örnekleme, drone/uydu analizi) birlikte değerlendirilebilir.

Opsiyonel Modüller ve Genişletmeler

A) Aşırı Sıcak Dalgası Teminatı
  • Ürünün kritik fenolojik döneminde (özellikle çiçeklenme) ısı stresi endeksi ile kademeli ödeme sağlar.
B) Hasat Öncesi Prim Finansmanı
  • Nakit akışı yönetimi için prim ödemesinin hasat sonuna ötelenmesi (sözleşme ve ek şartlı).
C) Kalite/Protein Teminatı (Sınırlı)
  • Buğday protein/gluten düşüşüne yönelik deneme kapsamlı alt kloz. (Somut ölçüm ve sözleşme şartlı).

Hariç Kalan Haller (Örnek)

Kuraklık poliçesi teminatı dışında tutulan temel durumlar:

  • İhmal: Kasıt, ağır ihmal, ekim–bakım–gübreleme yapılmaması.
  • Diğer Riskler: Sel, dolu, fırtına, don gibi farklı doğal afetler (bunlar ayrı poliçelerde teminatlanır).
  • Pazar Kaybı: Pazar fiyat düşüşü kaynaklı gelir kaybı.
  • Biyotik Stres: Hastalık–zararlı–yabancı ot nedeniyle verim kaybı (meteorolojik kuraklık sinyali yoksa).
  • Sulama Hatası: Aşırı sulama/yanlış sulama kaynaklı zararlar.
  • Lojistik Kaybı: Hasat sonrası depolama ve lojistik kayıpları.

Sigorta Bedeli, Limit ve Prim Belirleme

Poliçenin mali mimarisi ve primin belirlenmesinde dikkate alınan kriterler:

Sigorta Bedeli ve Muafiyet Mimarisi
  • Sigorta Bedeli (SB): Dekar/ha başına beklenen verim x hedef fiyat ile belirlenir.
  • Coğrafi Kapsam: Parsel koordinatları ve bağlı olduğu referans istasyon/uydu grid alanı açıkça tanımlanır.
  • Muafiyet: İndeks/alan verimi tetik altına düşse dahi yüzdesel/dosya başı muafiyet uygulanabilir.
Prim Belirleyici Faktörler
  • İklim Oynaklığı: Tarihsel yağış, SPI ve sıcaklık anomali serileri baz alınır.
  • Toprak Durumu: Toprak tipi, su tutma kapasitesi, organik madde ve drenaj durumu.
  • Operasyonel Veri: Son 5–10 yıl parsel/bölge verim serisi ve fenolojik takvime uyum.

Risk Yönetimi – Kuraklıkla Mücadelede En İyi Uygulamalar

Kuraklık riskini azaltmak için alınması gereken tarımsal önlemler:

Su Koruma ve Tohum Stratejileri
  • Toprak Nemini Korumak: Azalan toprak işleme, anıza ekim, organik madde artırımı ve malçlama.
  • Tohum–Çeşit Seçimi: Kuraklığa toleranslı, erken olgunlaşan veya derin kök yapan çeşitlerin kullanımı.
  • Ekim Zamanlaması: Yağış desenine ve toprak sıcaklığına göre optimum pencerenin belirlenmesi.
İzleme ve Besleme Protokolleri
  • Toprak–Su İzleme: Toprak nem sensörleri, uzaktan algılama (NDVI/NDWI) ve yağış ölçer/istasyon kullanımı.
  • Besleme Stratejisi: Azot hedefini kuraklık senaryosuna göre ayarlama; kükürt–çinko–bor dengesine dikkat etme.
  • Çiftçi Kayıt Disiplini: Ekim–gübre–ilaç tarihi, fenoloji gözlemleri ve foto–video kayıtlarının düzenli tutulması.

Hasar ve Tazmin Süreci – Adım Adım

  1. Sezon İzleme ve İlk Bildirim
    Poliçe, indeksleri otomatik izler. Kuraklık sinyali tetik eşiğine yaklaştığında bilgilendirme yapılır. Bölgesel/indeks tetik gerçekleştiğinde poliçe numarasıyla kısa bildirim yapılır.
  2. Delil ve Kayıt Toplama
    Ekim–gübre–ilaç kayıtları, parsel foto/video, varsa kendi yağış ölçer/istasyon verisi toplanır. (Verim bazlı kurgularda parsel içi örnekleme yapılır).
  3. Tazminat Hesaplama ve Ödeme
    İndeks sapması ve/veya ilçe/alan verimi tetikleri üzerinden kademeli ödeme eğrisi ile tazmin tutarı hesaplanır; muafiyet–limit uygulanır ve ödeme gerçekleştirilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

İndeks poliçelerinde ödeme, objektif meteorolojik tetiklere bağlıdır. Parsel bazlı düşük verim (kuraklık dışı nedenlerle) kapsam dışı kalabilir. Bu nedenle parsel temelli/hibrid kurgular tercih edilmelidir.

Kuraklık dışı nedenlerle (hastalık, zararlı, sel, don vb.) oluşan verim düşüşleri, kuraklığa bağlı verim sigortasında teminatlı değildir. Bu riskler için TARSİM veya özel kombine doğal afet poliçeleriyle birlikte düşünülmelidir.

Poliçe, esas olarak kuru tarım ve kısıtlı/başarısız sulama durumlarını hedefler. Tam güvenli sulama koşullarında kuraklık teminatının faydası sınırlıdır ve underwriting aşamasında ayrı değerlendirilir.

Tazminat tutarı, poliçede tanımlı kademeli ödeme eğrisi (indeks sapması veya alan verimi tetikleri) ile sigorta bedeli, muafiyet ve limit parametrelerinin çarpımı sonucu hesaplanır.

Prim maliyetini düşürmek için daha yüksek muafiyet tercih etmek, daha dar tetik penceresi belirlemek ve farklı iklim riskine sahip parsellerde üretim yaparak portföy çeşitliliği sağlamak avantaj yaratır.

Kuraklık Riskini Yönetin

Kuraklığa bağlı verim düşüşlerini objektif indeksler ve uydu verileri ile güvence altına alın. İşletmenize özel verim sigortası teklifinizi hemen alın.

WhatsApp'tan Sorun
Sayfa İçeriği