Politik Riskler Sigortası
Yurt dışı faaliyetlerinizi ve yatırım projelerinizi, devlet/otorite eylemleri, siyasi şiddet ve ambargo gibi egemen riskler nedeniyle oluşacak ödenmeme veya varlık kaybına karşı güvence altına alan çözümdür.
Politik Riskler Sigortası Nedir?
Politik Riskler Sigortası; yurt dışında faaliyet gösteren veya yabancı alıcılara satış yapan şirketlerin, devlet/otorite kaynaklı ya da siyasi şiddet niteliğindeki olaylar nedeniyle maruz kaldığı ödenmeme, varlık kaybı, operasyon kesintisi ve sözleşme feshi risklerine karşı finansal koruma sağlayan bir sigorta çözümüdür.
Odak Noktası
Standart ticari risklerin (iflas, temerrüt) ötesinde; kamulaştırma, el koyma, millîleştirme, transfer yasağı/döviz çevrilebilirliğinin kalkması, savaş/ayaklanma/terör, lisans–izin iptali, sözleşme engellenmesi (contract frustration) ve ambargo/sanksiyon gibi olaylara odaklanır.
Hedef: Yurt dışı yatırımlarınızı, ihracat gelirlerinizi ve proje sözleşmelerinizi egemen risklerden kaynaklanan belirsizliklere karşı güvence altına almak.
Kimler İçin Uygundur?
- Yurt dışında fabrika/tesis, depo, mağaza, saha ekipmanı bulunduran yatırımcılar
- EPC/taahhüt, enerji (GES/HES/RES), madencilik, altyapı projeleri yürüten şirketler
- Makine/sermaye malı ihracatçıları, uzun vadeli sözleşmeler yapan üreticiler
- Dağıtım/bayi ağı kuran ve stok–yedek parça yatırımı yapan markalar
- Proje finansmanı kullanan ve banka/finansör nezdinde teminat güçlendirmek isteyen firmalar
- Politik/transfer riski yüksek ülkelere satış veya yatırım planlayan işletmeler
Politik Riskler Sigortası, özellikle devlet eylemleri ve siyasi olayların yüksek risk oluşturduğu uluslararası yatırım ve ticaret senaryoları için vazgeçilmezdir.
Temel Kapsam (Standart Modüller)
1) Kamulaştırma, El Koyma ve Millîleştirme (CEN)
- Doğrudan/fiilî el koyma (creeping expropriation), zımni kamulaştırma
- İşletmenin veya varlıkların değer kaybı ve yatırımın geri dönüşünün engellenmesi
- Tazmin, sigortalanan yatırım değeri üzerinden yapılır (muafiyet/katılım uygulanır).
2) Döviz Çevrilebilirliğinin Kalkması / Transfer Kısıtı
- Yerel para biriminin konvertibl olmaması, dövize çevrilememesi
- Çevrilen dövizin ülke dışına transfer edilememesi veya resmi kısıtlar nedeniyle gecikmesi
- Poliçe; ilgili ülkedeki resmî düzenlemelerden kaynaklanan kayıpları tazmin eder.
3) Politik Şiddet (Political Violence - PV)
- Savaş, iç savaş, isyan, ayaklanma, terör, sivil kargaşa gibi olaylar sonucu varlık hasarı (property damage)
- İş kesintisi/kâr kaybı (ek teminatla) ve iş durması masrafları
- Gerekirse nakliye/saha güvenliği ve acil tahliye masrafları için limitli kapsam.
4) Sözleşmenin Engellenmesi / İfa İmkânsızlığı (Contract Frustration)
- Devletin izin–lisans iptali, ihracat/ithalat kısıtları, gümrük–gözetim engelleri
- Kamu alıcının ödeme yapamaması (politik sebeple ifa imkânsızlığı)
- Proje/teslimatın hukuken yapılamaz hale gelmesinden doğan finansal kayıplar.
5) Ambargo ve Yaptırımlar (Sanctions/Embargo)
- Ülkeye, sektöre veya taraflara uygulanan uluslararası kısıtların sözleşme/teslimata etkisi.
Not: Kapsam; ülke, sektör, proje türü ve finansman yapısına göre modüler kurulmalıdır. Tüm modüller her poliçede aynı ölçüde bulunmayabilir.
Ek Teminatlar ve Program Esnekliği
- Finansman Lehine Temlik: Banka/factoring için loss payee/assignment klozları
- Top-Up: Teminat kapasitesinin artırılması için ikinci katman (layer)
- Political Violence + İş Durması: Varlık kaybıyla birlikte kâr kaybı (BI) entegrasyonu
- Tedarik Zinciri Kırılması: Kritik tedarikçinin kapanması sonucu contingent business interruption
- Tahkim ve Hukuk Giderleri: Uluslararası tahkim savunma masrafları için limitli destek
- Uzatılmış Bildirim Süresi (ERP/Tail) ve retroaktif tarih
- Çok Ülkeli Şemsiye Programı: Grup şirketleri/çok lokasyon için tek çatı
Yaygın İstisnalar (Örnek)
- Kasıt/hile ve rüşvet/uygunsuz ödemeler; yaptırım ihlali
- Sigortalının sözleşmeye aykırı davranışı, lisans/izin koşullarını ihlal etmesi
- Ticari temerrüt (kredi riski) – bu, alacak/ihracat kredi sigortasının konusudur
- Nükleer riskler, savaş ilanı sonrası belirli ülke istisnaları (poliçeye bağlı)
- İç uyuşmazlıklar (ortaklar arası), işçi–işveren ihtilafları
- Poliçede beyan edilmeyen yatırım/ülke ve proje değişiklikleri
Limit, Muafiyet, Bekleme Süresi
- Limitler: Olay başı ve poliçe dönemi toplam (agrega) şeklinde; proje ve ülke riskine göre
- Muafiyet: Sabit veya yüzde; bazı modüllerde bekleme süresi (ör. transfer kısıtında X gün) uygulanır
- Değerleme: Varlık/yatırım değeri, gelir kaybı ve nakit akış projeksiyonları baz alınır
- Coğrafi/Yargı Yetkisi: Ülke bazlı klozlar ve tahkim hükümleri kritik önemdedir
Prim (Fiyat) Nasıl Belirlenir?
- Ülke riski: Politik istikrar, hukukun üstünlüğü, rezerv, yaptırım rejimi
- Sektör/proje türü: Enerji, maden, altyapı, telekom vb.
- Yatırım/kontrat büyüklüğü ve vade
- Gelir para birimi ve repatriation (kâr transfer) planı
- Güvenlik ve uyum: Yaptırım/uyum süreçleri, lisans–izin yönetimi
- Hasar geçmişi, kamu alıcı ile önceki ihtilaflar
- Limit/muafiyet ve modül seçimleri (CEN, Transfer, PV, Contract Frustration)
Kurulum ve Yönetim Süreci
1. Ön Analiz & Ülke–Proje Tarifi
Yatırım/sözleşme, ülke, para birimi, gelir modeli ve repatriation planı değerlendirilir.
2. Program Tasarımı
Modül seçimi, limit–muafiyet, ERP/retroaktif tarih belirlenir.
3. Sigortalama & Belgelendirme
Poliçe ve sertifikalar; finansör lehine temlik varsa klozların eklenmesi.
4. Uyum & İzleme
Yaptırım/ambargo kontrolleri, lisans–izin takibi, olay/gerilim göstergeleri için uyarı mekanizmaları.
5. Hasar & Bildirim
Olay–kararname–lisans iptali; resmi yazı ve delillerle derhal bildirim. Tahkim/mahkeme süreçleri ile koordinasyon.
Hasar (Tazmin) Süreci – Adım Adım
1. Olayın Doğrulanması
Kararname, mahkeme/otorite yazısı, transfer reddi yazısı, bankadan dekont/uyarı gibi resmi evraklarla kanıt.
2. Kayıt ve Kanıt
Sözleşme, yatırım belgeleri, lisans–izin dosyası, yazışmaların tamamlanması.
3. Bildirim
Poliçe şartlarındaki süreler içinde sigortacıya yazılı ihbarın yapılması.
4. Değerlendirme
Kapsam modülüne göre değerleme; varlık değeri, gelir kaybı veya alacak bazlı hesaplama.
5. Uzlaşma/Ödeme
Limit–muafiyet çerçevesinde tazmin; finansör lehine temlik varsa ilgili ödeme akışı.
6. Rücu/İzleme
Tahkim/uluslararası başvurular ve tahsilat süreçlerinin takibi.
İpucu: Resmî yazışma ve lisans/izin arşivi, yaptırım uyum raporları ve banka transfer günlükleri dosya hızını belirgin şekilde artırır.
Risk Azaltma ve Uyum İpuçları
- Yaptırım–Uyum Programı: OFAC/EU/UK listeleri kontrolü, sözleşmeye uyum klozları
- Lisans–İzin Yönetimi: Yenileme takvimi, iptal/askı risklerine karşı alternatif senaryolar
- Siyasi Şiddet Planı: Personel güvenliği, acil tahliye planı
- Gelir Repatriation Stratejisi: Çoklu banka, hedge ve yerel–döviz akış yönetimi
- Sözleşme Klozları: Force majeure, hardship, tahkim yeri/kuralları
- Tedarik Zinciri: Alternatif tedarikçi/rota, kritik yedek stok; contingent BI senaryoları
Örnek Olay Senaryoları
- CEN (Kamulaştırma): Yerel otorite ruhsatı iptal ederek sahaya fiilen el koyuyor; yatırım değeri üzerinden tazmin.
- Transfer Kısıtı: Kâr dağıtımı için döviz transferi reddediliyor; bekleme süresi sonunda transfer modülü devreye girer.
- Politik Şiddet: İç karışıklıkta mağaza ve depo zarar görüyor; varlık + iş durması (ek teminatla) tazmini.
- Contract Frustration: Devlet alıcı, ithalat lisanslarını durduruyor; teslim edilemeyen makineler ve nakit akış kaybı poliçe kapsamında.
- Ambargo: Yeni yaptırım rejimi, sözleşmenin icrasını imkânsız hale getiriyor; poliçe şartlarıyla tazmin değerlendirmesi.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Politik Riskler Sigortası Teklifi Alın
Uluslararası yatırım, ihracat ve taahhüt projelerinizi egemen risklere karşı en kapsamlı şekilde güvence altına alın.
WhatsApp'tan Sorun