Gelir Koruma Sigortası

Bitkisel üretimde verim ve/veya fiyat dalgalanmalarından kaynaklanan mevsim sonu gelir kaybını poliçe koşulları kapsamında teminat altına alan, modern tarım işletmeleri için tasarlanmış gelir temelli bir sigorta çözümüdür.

Gelir Kaybına Karşı Kapsamlı Finansal Güvence

Klasik doğal afet poliçeleri (dolu, fırtına, sel vb.) fiziksel hasara odaklanırken, Gelir Koruma Sigortası "hektar başına gelir" (Verim × Fiyat) parametresine odaklanır. Amacı, iklim oynaklığı ve piyasa belirsizliği karşısında nakit akışını ve sözleşmeli satış hedeflerini korumaktır.

Nasıl Çalışır?

Gelir Koruma Sigortası, indeks, alan verimi, parsel verimi ve referans fiyat gibi objektif göstergelerle çalışır. Sezon sonunda oluşan gerçekleşen gelirin (Ölçülen Verim × Referans Fiyat) garanti edilen tabanın altına düşmesi durumunda aradaki fark ödenir.

Kimler İçin Uygundur?

Gelir hedefi kritik olan ve piyasa risklerine karşı korunmak isteyen tarım işletmeleri:

  • Temel Üreticiler: Kuru/yarı sulu koşullarda buğday, arpa, mısır, ayçiçeği, pamuk, kanola vb. üreten çiftçiler.
  • Finansal İlişkiler: Banka/finansman kullanan, borç servis planı kritik olan işletmeler.
  • Sözleşmeli Tarım: Alım–satım sözleşmesi olan kooperatif ve entegre işletmeler.
  • Portföy Yönetimi: Birden fazla parselde üretim yapıp portföy dengelemesi isteyen üreticiler.

Kapsamın Ana Bileşenleri – Nasıl Çalışır?

1) Gelir Tabanı (Revenue Guarantee) Teminatı

Verim ve fiyat şoklarına karşı koruma sağlayan temel modül:

  • Garanti: Hedef Verim (kg/da) × Hedef Fiyat (TL/kg) ile belirlenen hektar başına gelir garantisi.
  • Ödeme: Gerçekleşen Gelir (Ölçülen Verim × Referans Fiyat), garanti edilen tabanın altına düşerse aradaki fark ödenir.
2) Verim Modülü (Opsiyonel – “Yield Only”)
  • Tetik: İlçe/alt bölge alan verimi ya da parsel ölçülen verimi tetik olarak kullanılır.
  • Kapsam: Don, kuraklık, sıcak dalgası, dolu, sel gibi risklerin sonuçta verime yansıması esas alınır.
3) Fiyat Modülü (Opsiyonel – “Price Only”)
  • Referans: Hasat penceresindeki referans fiyat endeksi (borsa spot, sözleşme fiyatı) kullanılır.
  • Tazmin: Fiyat endeksi eşik altına düşerse kademeli tazmin devreye girer.

Hariç Kalan Haller (Örnek)

Gelir Koruma Sigortası teminatı dışında tutulan temel durumlar:

  • İhmal: Kasıt/ağır ihmal, tarımsal uygulamaları yerine getirmeme (ekim, gübreleme, kontrol).
  • Uyuşmazlık: Pazar fiyatındaki olağan dalgalanma dışında, alıcıyla sözleşmesel anlaşmazlıklar.
  • Kayıt Dışı: Ruhsatsız/izinsiz üretim veya kayıt dışı satışlar.
  • Lojistik Kaybı: Hasat sonrası depolama–lojistik–işleme kaynaklı kayıplar (ayrı poliçe konusudur).

Sigorta Bedeli, Limit ve Prim Belirleme

Poliçenin mali mimarisi ve primin belirlenmesinde dikkate alınan kriterler:

Sigorta Bedeli ve Muafiyet Mimarisi
  • Sigorta Bedeli (SB): Hedef Verim × Hedef Fiyat × Alan ile hesaplanır.
  • Teminat Oranı: Ürün ve bölge volatilitesine göre belirli bir aralıkta (%… – %…) belirlenir.
  • Muafiyet: Dosya başı veya yüzdesel muafiyet ile küçük sapmalar filtrelenir.
Prim Belirleyici Faktörler
  • Volatilite: Son 5–10 yıl parsel/bölge verim serisi ve fiyat endeksi oynaklıkları.
  • İklim/Ürün: İklim göstergeleri (SPI, sıcaklık anomalisi) ve seçilen fenolojik dönem ağırlıkları.
  • Modül Seçimi: Verim, fiyat veya hibrit modüllerinin seçimi ve muafiyet tercihleri.

Risk Yönetimi – En İyi Uygulamalar

Gelir riskini azaltmak ve poliçe sürecini desteklemek için alınması gerekenler:

Veri Yönetimi ve Planlama
  • Veri Disiplini: Ekim–gübre–ilaç tarihleri, foto–video, tartım fişleri ve parsel CBS kayıtlarının düzenli tutulması.
  • Portföy Dengeleme: Farklı mikro iklim/parsellerde dağıtım, çeşit karması.
Erken Uyarı ve Sözleşme
  • Erken Uyarı: NDVI/NDWI ve yağış/toprak nemi sensörleriyle sezon içi izleme.
  • Sözleşme Yönetimi: Alıcıyla referans fiyat–kalite şartlarının yazılı mutabakatı.

Hasar ve Tazmin Süreci – Adım Adım

  1. Sezon İzleme ve İhbar
    İndeks ve piyasa verileri otomatik takip edilir; tetik seviyelerine yaklaşımda bilgilendirme yapılır. Verim veya fiyat tetiklerinin aşıldığı anlaşıldığında poliçe no ile bildirim yapılır.
  2. Delil ve Kayıt Toplama
    Parsel–ürün bazlı tartım/kantar fişleri, ürün kabul fişleri, satış belgeleri ve indeks kaynaklarının kayıtları toplanır.
  3. Hesaplama ve Ödeme
    Gerçekleşen Gelir ile Gelir Tabanı karşılaştırılır; fark × alan hesabı yapılır, muafiyet–limit uygulanır ve ödeme gerçekleştirilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Poliçede baştan tanımlı endeks/borsa veya sözleşmeli alıcının yayımladığı resmî fiyat bülteni kullanılır. Metodoloji şeffaf bir şekilde poliçede belirtilir.

Alan verimi temelli tasarımda tetik oluşmayabilir. Bu durumda tazminat alabilmek için hibrit veya doğrudan parsel verimi temelli ürün kurgusu tercih edilmelidir.

Hayır. Gelir Koruma Sigortası, finansal sonuçlara (verim ve fiyat) odaklanır. Dolu, sel, fırtına gibi fiziksel riskler için, ilgili TARSİM veya kombine doğal afet poliçelerinin yaptırılması ek olarak önerilir.

Standart üründe kalite parametreleri teminat altında değildir. Ürün ve pazar bazlı olarak, somut ölçüme dayalı sınırlı bir kalite klozu opsiyonel olarak eklenebilir.

Finansal Tarım Risk Yönetimi

İklimsel ve piyasa kaynaklı gelir düşüşlerine karşı net bir finansal garanti oluşturun. İşletmenize özel Gelir Koruma Sigortası teklifinizi hemen alın.

WhatsApp'tan Sorun
Sayfa İçeriği