Tekne ve Makine (H&M) Sigortası

Ticari gemi/tekne gövdesi (Hull) ile makine–teçhizatın ani ve beklenmedik olaylar sonucu uğrayacağı fiziksel zararları poliçe limitleri dâhilinde güvence altına alan, denizcilik sektörünün temel sigortasıdır.

H&M Sigortası Nedir ve Amacı Nedir?

Tekne ve Makine Sigortası (Hull and Machinery - H&M), deniz taşımacılığı ve hizmetleri sektöründe filonuzun en büyük varlıkları olan gemi gövdesini ve ekipmanlarını çatma, karaya oturma, fırtına, yangın, makine arızası gibi risklere karşı korur.

Temel Kapsam İçeriği

Kapsam; çatma–çarpışma, karaya oturma, fırtına–deniz tehlikelerine maruz kalma, yangın–patlama, makine arızası, su alma, buz hasarı, hırsızlık–korsanlık (şartlı) ve müşterek avarya–kurtarma masrafları gibi kritik riskleri içerir.

Amaç: Filonuzun varlık değerini ve operasyon sürekliliğini koruyarak, beklenmedik hasarların nakit akışı, sözleşme performansı ve finansman üzerindeki etkisini minimize etmektir.

Kimler İçin Uygundur?

Geniş yelpazede, ticari deniz araçlarına sahip tüm işletmeler için temel bir gerekliliktir:

  • Yük Gemileri: Dökme yük, genel kargo, konteyner, tanker ve ro-ro işletmeleri.
  • Servis Araçları: Römorkör, pilot/kılavuz, sahil güvenlik, araştırma–servis tekneleri.
  • Kıyı ve İçsu: Şat, nehir–göl araçları ve feribotlar.
  • Ticari Amaçlı: Balıkçılık, iş tekneleri ve ticari yat/gezinti işletmeleri (bayrak/klas şartlı).

Kapsamın Ana Bileşenleri ve Genişletmeler

1) Gövde (Hull) Teminatı
  • Çatma/Çarpışma (1/4 veya 4/4 RC uzantılı) ve karaya oturma hasarları.
  • Fırtına–deniz tehlikeleri, yangın–patlama ve buz hasarı (seyir alanı şartlı).
2) Makine ve Donanım (Machinery) Teminatı
  • Ana makineler, redüksiyon dişli kutusu, şaft–pervane, dümen ve jeneratörler.
  • Elektrik–elektronik cihazlar ve kazaya bağlı iç hasarlar. Opsiyonel: Makinelerde Dahili Arıza (MDA) ile "iç arıza/kusur" genişletmesi.
3) Müşterek Avarya, Kurtarma ve Sue & Labour
  • Müşterek avarya katkıları ve kurtarma sözleşmelerinden doğan masraflar.
  • Zararı önlemek veya büyümesini durdurmak için yapılan makul Sue & Labour giderleri.
Ek Opsiyonel Teminat Modülleri
  • Zaman Kaybı (Loss of Hire - LoH): Teminatlı hasar nedeniyle oluşan gelir kaybı.
  • Artan Değer (Increased Value - IV): Tam ziyada finansal boşluğu kapatmak için ikinci katman.
  • War/SRCC: Savaş, grev, terör riskleri (Listed Area bildirimi ve ek prim şartıyla).

Hariç Kalan Haller (Örnek) ve Garanti Şartları

Poliçenin kapsamı dışında tutulan temel durumlar ve uyulması gereken zorunlu şartlar:

Hariç Kalan Haller
  • Kasıt, ağır ihmal, sörvey–bakım talimatlarına aykırılık.
  • Klasa aykırılık ve sertifikaların geçersizliği.
  • Aşınma–yıpranma, kademeli bozulma (saf kusur).
  • Yük hasarı, kişisel yaralanmalar, kirlilikte üçüncü şahıs talepleri (P&I konusudur).
Zorunlu Garanti Şartları
  • Seyir Sınırlamaları: Poliçede belirtilen coğrafi rotalar (Trading Warranty) ve mevsimsel kısıtlar.
  • Klas Şartları: IACS üyesi klas kurumu ve sörvey takvimine sürekli uyum.
  • Sertifika Sürekliliği: ISM/ISPS ve bayrak–liman–otorite sertifikalarının geçerliliğinin korunması.

Sigorta Bedeli, Limit ve Prim Belirleme

Poliçenin mali altyapısı ve fiyatlandırma kriterleri deniz risklerine göre belirlenir:

Sigorta Bedeli ve Muafiyet Mimarisi
  • Sigorta Bedeli (Agreed Value): Genellikle mutabık değer üzerinden belirlenir, tam ziyada tartışmasız ödeme sunar.
  • Muafiyet (Deductible): Gövde–makine–çatışma hasarlarında dosya başı muafiyet uygulanır; makinelerde daha yüksek seçenekler mevcuttur.
  • IV–LoH Limitleri: H&M’den bağımsız olarak belirlenen günlük gelir ve toplam üst limitlerdir.
Prim Belirleyici Kritik Faktörler
  • Teknik Özellik: Tekne tipi, inşa yılı, klas durumu, makine konfigürasyonu, GT/DWT.
  • Sefer Profili: Coastal/ocean going seferler, "Listed Area" (Riskli Bölgeler) maruziyeti ve liman şartları.
  • Hasar Geçmişi: Son 3–5 yıllık hasar kaydı, mürettebat deneyimi ve risk iyileştirme kayıtları.

Risk Mühendisliği – En İyi Uygulamalar

Sigorta maliyetini düşürmek ve operasyonel riski azaltmak için önerilen uygulamalar:

Kestirimci Bakım ve Kontrol
  • Kestirimci Bakım: Yağ analizi, titreşim izleme ve termal görüntüleme kayıtlarının tutulması.
  • Elektrik Sistemleri: Ana dağıtım, acil pano yedekliliği ve kritik sensör–alarm testleri.
Operasyonel Güvenlik ve Eğitim
  • NAV–BRIDGE Disiplini: ECDIS güncelliği, radar–AIS–VDR testleri ve köprüüstü ekip standardizasyonu.
  • Tatbikatlar: ISM/ISPS kapsamında yangın, makine arızası, karaya oturma ve çatma (collision) tatbikatlarının düzenli yapılması.

Hasar ve Tazmin Süreci – Adım Adım

  1. Acil Emniyet ve Koruyucu Önlem
    Can ve çevre emniyetinin sağlanması, sızıntı–yangın izolasyonu, makul kurtarma adımlarının atılması (Sue & Labour).
  2. İlk İhbar ve Sörvey Ataması
    Poliçe no, konum, olay zamanı, sefer ve hasar özetinin sigortacıya bildirilmesi. Sigortacı/sörveyör görevlendirilmesi (Joint Survey gereksinimleri).
  3. Belgeleme, Hesaplama ve Kapanış
    Class/survey raporları, tersane–parça proformaları, işçilik dökümleri, kurtarma sözleşmeleri toplanır. Müşterek Avarya katkıları hesaplanır. Muafiyet–limit–IV/LoH koşullarına göre tazminat ödenir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Hayır. H&M (Tekne ve Makine), geminin fiziksel hasarını kapsar. Üçüncü şahıs talepleri, kirlilik, kişisel yaralanma, yük hasarı gibi sorumluluklar P&I (Protection and Indemnity) kulüp poliçesi kapsamındadır. H&M'deki 3/4 Çatışma Sorumluluğu (Collision Liability) uzantısı sınırlı bir istisnadır.

Standart H&M klozlarda kazaya bağlı iç hasarlar (örneğin pervane çarpması sonucu makinede oluşan hasar) genellikle teminatlıdır. Ancak makinenin kendi içindeki saf kusur/arıza (iç arıza) için Makinelerde Dahili Arıza (MDA) özel uzantısı eklenmesi gerekir.

LoH, teminatlı bir fiziksel hasar (örneğin fırtına sonucu hasar) nedeniyle geminin seferden kalması sonucu oluşan gelir kaybını öder. Ödeme, poliçedeki belirlenen bekleme gününün (deductible days) ardından, günlük limit x gün formülüyle yapılır. Charterparty performansını korumak için kritik bir modüldür.

Evet, zorunludur. Tekne ve Makine Sigortası teminatının bel kemiğini; klas sertifikalarının geçerliliğinin korunması, sörvey takvimine uyulması ve klas raporlarındaki eksiklerin (memorandum) zamanında giderilmesi oluşturur. Aksi takdirde hasar anında teminat geçersiz kalabilir.

Filolarınız İçin Kapsamlı Güvence

Denizcilik sektörünün kritik sigortası olan H&M (Hull and Machinery) poliçesi ile varlıklarınızı ve operasyonel sürekliliğinizi koruyun. Ticari gemilerinize özel teklif için hemen bize ulaşın.

WhatsApp'tan Sorun
Sayfa İçeriği